• HISTORIA BIBLIOTEKI

   

  7 XI 1820 r. ówczesny bp Adam Prosper Burzyński powołał do istnienia Seminarium Duchowne, które tymczasowo umieszczono w gmachu Księży Emerytów, położonym przy ulicy Panny Maryi. W jego strukturę wkomponowana została również biblioteka. Stanowiła zaplecze naukowo - dydaktyczne dla ówczesnych seminarzystów i Księży Profesorów.

   

  19 VII 1820 r. Minister Komisji Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Stanisław Potocki, jako prezes Deputacji do Spraw Zniesionych Instytutów Duchownych upoważnił biskupa sandomierskiego,  aby książki z zamkniętych klasztorów przeniesione zostały do tworzonego właśnie w Sandomierzu Seminarium Duchownego.

   

  Księgozbiór biblioteki miały zasilić książki ze zniesionych w 1819 roku klasztorów:

  • Cystersi - Koprzywnica, Sulejów, Wąchock;

  • Kameduli - Rytwiany;

  • Benedyktyni - Święty Krzyż, Sieciechów;

  • Benedyktynki - Sandomierz.

   

  Najbardziej cenne jednak obiekty zostały przeniesione do Biblioteki Publicznej w Warszawie - jej ówczesny dyrektor, Bogumił Linde przejął do Warszawy 15 634 tomów. Różne względy (m.in. polityka, opieszałość, brak środków i miejsca na zbiory) sprawiły, że do biblioteki seminaryjnej nie trafiły w ogóle książki z Koprzywnicy (pozostały tam do 1863 r.), Sieciechowa i Sulejowa. Sprowadzono zaledwie część pozostawionych przez Lindego książek. W celu uposażenia biblioteki władze diecezjalne wystosowały apel do księży o darowanie własnych zbiorów lub pomoc materialną.

  W VI 1863 roku pożar gmachu Seminarium Duchownego dotarł także do biblioteki, znajdującej się na drugim piętrze. Ogień pochłonął 2000 książek. Zniszczeniu uległy również druki jezuickiej drukarni sandomierskiej. Uratowano zaledwie 171 książek
  (w tym 21 starodruków). W kilka miesięcy po pożarze wpłynęły pocysterskie książki z Koprzywnicy. Pomimo bolesnych strat wysiłki osób zaprzyjaźnionych i tworzących bibliotekę sprawiały, że jej zasoby systematycznie wzrastały. Powiększano je poprzez różnego rodzaju zbiórki, darowizny, zakupy i donacje testamentalne.

   

  W 1864 r. ukaz carski skasował funkcjonujące jeszcze w zaborze rosyjskim klasztory. Ich książki - w całości lub w części - zasiliły księgozbiór biblioteki seminaryjnej:

  • Radom (Pijarzy - 3123 książki);

  • Studzianna (Filipini);

  • Radom (1398 książek w tym 58 inkunabułów i starodruków), Opatów, Kazanów (Bernardyni);

  • Sandomierz, Rytwiany i Solec (Reformaci);

  • Smardzewice i Zawichost (Franciszkanie);

  • Sandomierz (Dominikanie).

  Książki z ww. miejsc zwożono prawie 3 lata, a ich liczba dochodziła do 10 000 woluminów.

   

  Uporządkowanie zbiorów rozpoczął - z pomocą alumnów - ks. Apolinary Knothe. Kontynuowali je m.in.: Ks. Ludwik Piotrowicz i Ks. Józef Rokoszny.

  Raz po raz odnotowywano gesty życzliwości i wsparcia wobec biblioteki seminaryjnej. Swoje cenne księgozbiory ofiarowali jej tacy jak:

  • Ks. Jan Gajkowski (+1919) - ok. 2 000 książek;

  • ks. P. Słabowski i ks. J. Kijanka (ówcześni regensi) - kilkaset książek;

  • bp Antoni Sotkiewicz - po jego śmierci wykupiono ok. 1000 książek.

   

  W 1904 r. bibliotekę przeniesiono - wraz z całym Seminarium Duchownym - do budynku przy ul. Gołębickiej1 - budynek ten należał wcześniej do SS. Benedyktynek.

  Urządzaniem biblioteki zajął się osobiście Rektor, a późniejszy biskup, ks. Paweł Kubicki - za jego to sprawą do biblioteki sprowadzono z Lipska i oprawiono grecko-łacińskie dzieła Ojców Kościoła (Mign'a) oraz nabyto "Acta sanktorum" bollandystów.

   

  Nad opracowaniem zbiorów bibliotecznych pracowali kolejno:

  • Ks. Apolinary Knothe;

  • Ks. Wawrzyniec Kukliński;

  • Ks. Ludwik Piotrowicz;

  • Ks. Stanisław Jackowski;

  • Ks. Teodor Banaszkiewicz;

  • Ks. Andrzej Wyrzykowski2;

  • Ks. Walenty Wójcik3;

  • Stanisław Drypa

   

  W 1975 roku księgozbiór biblioteki seminaryjnej obejmował:

  • 15 tomów ksiąg inwentarzowych;

  • 59 000 książek;

  • 20 000 starodruków;

  • 659 tytułów czasopism4

   

  W 1991 r. po reaktywowaniu Diecezji Sandomierskiej, pieczę nad biblioteką powierzono ks. Michałowi Spocińskiemu. W latach 1993 - 1998 funkcję dyrektora piastował ks. Stanisław Bastrzyk. Po jego ustąpieniu stanowisko to przejął ponownie ks. Spociński, a od czerwca 2002 roku zajmował je ks. Marek Reczek, który znacznie rozbudował zaplacze techniczne biblioteki (komputery, komora fumigacyjna, regały przesuwne, itp.). Po jego ustąpieniu w 2006 roku, kierownictwo biblioteki WSD  przejął ks. Andrzej Barzycki.

   

  Z dniem 1 I 2007 r., dekretem bp Andrzeja Dzięgi (25 X 2006 r.), ustanowiona została nowa Biblioteka Diecezjalna, do której włączono:

  • Bibliotekę i Archiwum Wyższego Seminarium Duchownego

  • Bibliotekę i Archiwum Kapituły Diecezjalnej w Sandomierzu

  • Archiwum Diecezjalne w Sandomierzu.

   

  Na dyrektora nowej biblioteki powołany został ks. dr Andrzej Barzycki, który kontynuował prace remontowe pomieszczeń bibliotecznych i konserwację najcenniejszych zbiorów. W 2011 roku ks. dr Andrzej Barzycki wyróżniony został Świętokrzyską Nagrodą Kultury drugiego stopnia za osiągnięcia o charakterze ogólnopolskim w dziedzinie upowszechniania i ochrony dziedzictwa narodowego. Ks. Andrzej Barzycki pełnił swą funkcję w bibliotece do 2012 r.

   

  Od września 2012 r. dyrektorem Biblioteki Diecezjalnej został mianowany ks. mgr lic. Andrzej Jakóbczak. W dalszym ciągu prowadzone są starania o pozyskiwanie funduszy na ratowanie bezcennego księgozbioru.

   

  --------------------------------------------------------------

  1 - dzisiejsza ul. Żeromskiego

  2 - powtórnie opracował katalog, ułożył go wg formatów, stworzony został spis dziesiętny (numerus currens) i spis dubletów

  3 - późniejszy biskup

  4 - Dane zaczerpnięto z Encyklopedii Katolickiej (t. 2, Lublin 1976, k. 509)

   

  UWAGA Zainteresowanych dokładniejszymi informacjami odsyła się do: WÓJCIK W., Włączenie zbiorów poklasztornych do Biblioteki Seminarium Duchownego w Sandomierzu, W: Archiwa, Biblioteki, Muzea Kościelne 1(1960) z. 2 s. 50-65; KOTKOWSKI S., Seminarium Duchowne w Sandomierzu /1841-1926/, Lublin 1971 - praca doktorska; KOTKOWSKI S. Z przeszłości diecezji sandomierskiej. XIII. Seminarium Duchowne w Sandomierzu (1820-1970), W: Kronika Diecezji Sandomierskiej R.63: 1970 Nr 5-6 s. 112-142

   

   

• SPIS BIBLIOTEKARZY WSD W SANDOMIERZU

   

  Kierownicy biblioteki

  •  ks. Ludwik Piotrowicz  (1875 - 1879)

  •  ks. Teofil Banaszkiewicz  (1879 - 1881)

  •  ks. Stanisław Puławski  (1892 - 1893)

  •  ks. Antoni Rewera  (1897 - 1906)

  •  ks. mgr Andrzej Wyrzykowski (1907 - 1948)

  •  ks. dr Walenty Wójcik  (1948 - 1961)

  •  ks. dr Stanisław Drypa  (1961 - 1983)

  •  ks. mgr Marek Kozera  (1984 - 1991)

   

  Dyrektorzy biblioteki

  •  ks. mgr Michał Spociński  (1992 - 1993)

  •  ks. Stanisław Bastrzyk  (1993 - 1998)

  •  ks. mgr Michał Spociński  (1998 - 2002)

  •  ks. mgr lic. Marek Reczek  (2002 - 2006)

  •  ks. dr Andrzej Barzycki  (2006 - 2012)

  •  ks. kan. mgr lic. Andrzej Jakóbczak  (od 2012)

   

• WYKAZ OFIARODAWCÓW NA RZECZ BIBLIOTEKI OD 2002

  OFIARODAWCY INSTYTUCJONALNI:

  • Dom Księży Emerytów

  • Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej

  • Instytut Teologiczny w Sandomierzu

  • Instytut Pamięci Narodowej

  • Kuria Diecezji Sandomierskiej

  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

  • Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego

  • Państwowy Instytut Wydawniczy

  • Parafia Opatów

  • Powiatowy Urząd Pracy w Sandomierzu

  • Powiatowy Urząd Pracy w Tarnobrzegu

  • Siostry Służki SNMPN w Sandomierzu

  • Towarzystwo Naukowe Sandomierskie

  • Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu

  • Wyższe Seminarium Duchowne w Sandomierzu

  • Wyższa Szkoła Humanistyczno-Przyrodnicza w Sandomierzu

  • Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

  • Rada Episkopatu ds. Ekumenizmu

   

  OFIARODAWCY INDYWIDUALNI:

  • Alicja Adamczuk

  • Ks. dr Andrzej Barzycki

  • Ks. dr Jan Biedroń

  • Ks. Mieczysław Bobras

  • Ks. Franciszek Burzyński

  • Ks. dr Jerzy Dąbek

  • Bp prof. dr hab. Andrzej Dzięga

  • Ks. mgr lic. Marek Flis

  • Bp dr Edward Frankowski

  • Ks. dr Waldemar Gałązka

  • Beata Grobelska

  • Ks. mgr lic. Andrzej Jakóbczak

  • Helena Kaproń

  • Ks. Marian Kondysar

  • Ks. dr. hab. Stanisław Kowalczyk

  • Izabela Krasińska

  • Ks. prof. dr hab. Józef Krasiński

  • Ks. Janusz Królikowski

  • Ks. Zbigniew Kuras

  • Dk. Rafał Kusiak

  • Ks. Jerzy Lewiński

  • Ks. dr Stanisław Lis

  • Ks. dr hab. Jacek Łapiński

  • Dr Bronisław Majger

  • Ks. dr Stanisław Makarewicz

  • ks. Paweł Małek

  • Marcin Medyński

  • Ks. dr Michał Mierzwa

  • Ks. dr Tomasz Moskal

  • Ks. dr Czesław Murawski

  • Bp dr Krzysztof Nitkiewicz

  • Ks. mgr lic. Leszek Pachuta

  • Ks. dr Eugeniusz Piotrowski

  • Ks. Zygmunt Polityński

  • Ks. dr Edward Poniewierski

  • Aleksander i Teresa Gella

   

BIBLIOTEKA DIECEZJALNA

W SANDOMIERZU

copyright © DK